Çatalağzı gerçek anlamda Kilimli Tepesi ile Tepeköy arasında kalan arazinin adıdır.
Çatalağzı gerçekte Kilimli Tepesi’nin önünden , Gelik dağlarından gelen Geliksu ( Karadere) ile; Tepeköy önünden geçen ve Kurtköy tarafından gelen Eğri derenin birleştiği yerdir.
-Çatalağzı kasabası , M.Ö bir Argonot yerleşimidir. Karadeniz’e Altın Post’u aramaya gelen Argonotların bazıları Karadeniz’de bulunan insansız kıyılara yerleşmiştir.
Ünlü Coğrafyacı Strabon’a göre (M.Ö 1. yy) ilk adı Psylla’dır. “Sela” diye okunur. Bazılarına göre Psylla et Psyllium'dur . Biri (Psylla) su üzerinde duran sivrisinek türü ( Pisilidi Böceği) , diğeri ise (Psyllium) bir bitkidir (Karnıyarık otu ).
-İlk çağlarda bataklık olan bu vadide ilk yerleşim bizim “Kazköy Sahili” diye bildiğimiz kıyıdaki ağzın etrafındadır. Çatalağzı’nın bazı yerleri deniz seviyesinin altında olduğu için bugün sağanak yağmurlarla halen bataklık haline gelebiliyor. Ayrıca kanalizasyon giderleri problem yaratabiliyor.
Bir rivayete göre; İstanbul Boğazı açılmadan önce Karadeniz daha göl halindeyken , buzulların erimesi esnasında su seviyesi yükselmiş ve Çatalağzı vadisi tamamen su ile kaplanmıştır. Bu yüzden bugün yapılan sondajlarda bile deniz kabuklularının fosilleri çıkmaktadır.
-Çatalağzı aynı zamanda tarihler boyunca ileri karakol konumunda olmuştur.
MÖ Amatris Devleti’nin ve Ereğli Heraklia Tiranlığı’nın sınırı ve belirli bir dönemde de Pafyagonya sınırını oluşturmuştur.
Kilimli Tepesi’nin yüksekliği (250 m) ve görüş açısı sebebi ile devamlı ileri karakol görevi olmuştur. Bu yüzden aslında TİON şehrinin de sınırını oluşturmuştur.
Çatalağzı Osmanlı Dönemi’nde , Doğancılar ve Kokurdan divanları ile Yedi Divan bölgesinin sınırıdır.
Kurtuluş Savaşı’nda Fransızların Zonguldak’ı işgali sırasında da Türklerin sınır karakolu olmuştur. Fransızların atları ile Çatalağzı’na gelmelerinde çatışma yaşanmıştır.
Fransızların Filyos vadisine geçmemeleri için burada karakol kurulmuştur.
Cumhuriyet kurulduktan sonra da Kilimli Tepesinde asker varlığı devam etmiştir.
-Kömürü Uzun Mehmet Ereğli’de bulmuştu fakat Çatalağzı’nda da kömür bulunmuştur.
Araştırmalarda , 1829 yılı Safranbolu kaymakamı Hacı İsmailoğlu İsmail Ağa'nın çubukçusu Çatalağzı`nda bulduğu numuneleri İstanbul'a götürüp Padişah ikinci Mahmud`a sunduğu şeklindedir.
Bu yüzden Çatalağzı Havza’da 4 kömür bölgesinden biri oluştur.( Gelik ,Karadon hatta yakın zamana kadar Ayici Çatalağzı sınırında görüldüğünden)
-Türkiye’nin en uzun 2. Mağarası Çatalağzı’ndadır. Cumayanı Mahallesi’nde yüzeye çıkan mağara ,yan kollarıyla birlikte yaklaşık 8000 metre uzunluğa sahiptir. Bu özelliğiyle,
Türkiye’nin Pınargözü Mağarası’ndan sonra en uzun ikinci mağara sistemi durumundadır.
-Bozulmamış (yapılaşma olmayan ) bir sahili bulunmaktadır. Zonguldak’ta 500 metre uzunluğu ile çakıl taşlı en uzun sahillerden biri Ömerağzı Sahili’dir.
-Zonguldak’ta yapay 4 gölden biri Çatalağzı’ndadır. İçilebilinir dir. Tesis kurulması halinde Çatalağzı’nın içme suyu buradan karşılanabilir değerlerdedir.
-Zonguldak’ın tek demiryolu DEPO müdürlüğü Çatalağzı’ndadır. TCDD’nin en büyük istasyonu Çatalağzı’nda kurulmuştur. Demiryolunun en çok lojmanı Çatalağzı’nda inşaa edilmiştir. İlk kömür Ankara’ya demiryolu ile Çatalağzı’ndan yollanmıştır.
-Türkiye’nin en büyük ikinci santrali Çatalağzı’nda kurulmuştur.
Bir zamanlar İstanbul ve Kocaeli sanayisinin elektriği Çatalağzı’ndan karşılanmıştır. Şu an, ülkede bir beldede en fazla elektrik üreten tek yer Çatalağzı’dır.
-Zonguldak Lavuarının yıkılması ile şu an en büyük lavuar Çatalağzı’ndadır.
-Türkiye’de kurulan 38 Demirspor kulübünden biri Çatalağzı’nda kurulmuştur.
-Geçmişte manda (Dombay) yetiştiriciliği yapılmış ve manda yoğurdu mayalanmıştır. Zonguldak Şehir Merkezi’ne en yakın köy hayatı yaşayan ve Zonguldak kültürünü en belirgin yaşayan yerlerden biridir. Halen bir çok aile tarım ile uğraşmaktadır. Bu yüzden bazı yerinde bugün bile Zonguldak ağzı kullanılmaktadır.
1954 yılında belediye olmuştur. Bu zamana kadar 8 belediye başkanı seçilmiştir. Muslu 2 Kasım 1991 tarihinde belediye statüsü alarak beldeye dönüştü.
Çatalağzı hakkında son bilgiyi de vereyim:
Cumhuriyet döneminin ilk yıllarında daha santral yapılmadan önce Çatalağzı’na büyük bir liman yapılması kararı alınmış fakat ikinci Dünya Savaşı yaklaşması sebebi ile bundan vaz geçilmiştir. Yerine santral kurulduktan sonra daha küçük oranda Küçükağzı'a santrale ait liman kurulmuştur.
