Türkiye’de Halkevleri’nin kurulmasıyla birlikte 1932 yılında Zonguldak merkezde Halkevi, ilçelerde Halkodaları kurulur. Spor kolu çalışmalarından olmak üzere çeşitli ilçelerde spor kulüpleri çalışmalara başlar. Ancak Çaycuma bu konuda şanslı sayılır. Zira, Çaycuma’da daha önceden “Gençlerbirliği” adıyla bir spor kulübünün varlığı bilinmektedir.
1967-68 yılında “Çaycuma Ağzından Derlemeler” adlı üniversite bitirme tezi çalışmalarını yürütürken, Mustafa Zeren, İhsan Bilgin başta olmak üzere bazı özel görüşmeler yapmıştım. Yazılı notlar aldığım bu görüşmeler Çaycuma geçmişine ışık tutucu idi ama, tez konusu dışında idi. O nedenle önemli saydığım bu notlar tez metinleri içinde yer almamıştı. Bu yazı, büyük bir bilgi birikimi ve güçlü hafızası olan Mustafa Zeren Amca ile yaptığımız söyleşinin “Çaycuma’da Spor” konulu bölümünden derlenmiştir.
CEMİL BEY’İN FORMA AŞKI
Tüccar ve Devrek Meclis-i Umumi azası Cemil Bey (İrfan Müftüoğlu babası)İstanbul’a gittiği sırada Fenerbahçe maçını seyreder. Buradan esinlenerek Çaycumalı gençler, 1924 yılında Gençlerbirliği adı altında sportif faaliyetlere başlar. Oluşturulan Kulüp, Fenerbahçe’nin renklerini alır.
Cemil Bey’in torunu Cemil Müftüoğlu anlatımı: “Dedem(vefatı 1931) ticaretle uğraşır. Mal almaya İstanbul'a gelir. Burada Fenerbahçe'nin maçını izler. Çaycuma'ya dönüşünde sarı- lacivert renkli formaları getirir. Çaycuma'da kurulan takım da maçlara işte o formalarla çıkar. Özellikle sol bek oynayan sinemacı Necmi amcanın, namı diğer “Çolak Necmi”, oyunu muhteşemdir.”
Bu iki anlatımda da Çaycuma Gençler Birliği futbol takımının, ilk ne zaman kurulduğunu, sarı-lacivert renkli formalarını nasıl kullanmağa başladığını, anlıyoruz.
O dönemin sporcuları:
1-Vehbi Bilici(kaleci), 2-Hacı Ahmet Mısırlı, 3-Ali Kalaycı, 4-Behçet Müftüoğlu, 5- Avni Peker, 6- Muharrem Kalaycı, 7-Ömer Kalaycı, 8-Sabri Ünlütürk, 9-Basri Ünlütürk, 10-Şükrü Bey (Karamusa öğretmeni), 11- İrfan Bey(öğretmen), 12- Nihat Ünsal, 13- Selahattin Güney, 14- Abdurrahman Kayıt, 15- Mehmet Tekin (Hacı Katibin), 16- Mahir Peker, 17- Osman Peker.
Bu gençlere ilk topa vurmasını o dönem Harbiye öğrencisi Kenan Esengin (general-CHP milletvekili) öğretir. Maçlar Korudüzü mevkisinde yapılır.
RAHVAN AT KOŞULARI
Gençlerbirliği, futbol ve spor yanında at koşuları (bahar ve sonbahar), atletizm ve bisiklet koşuları, güreşler, çeşitli temsil/tiyatro tertip ederler.
1939-1940- Gençlerbirliği Halk Odaları ile kaynaşır. Bu faaliyetleri bundan böyle Halk Odaları yürütür.
“…İlk kez rahvan at koşusu gibi başladı. İlk defa Korudüzü denilen yerde bir eğlence düzenlendi. Tahminen 1928 yılları. Orası boş alandı. Orada pehlivan güreşleri yapılırdı. Daha sonra rahvan at koşusu gözde oldu. Rahvan at koşusu kısa mesafe koşu olduğu için daha heyecan vericiydi. Daha sonra izin almak suretiyle at koşuları yapıldı ve yaygınlaştı…” (H.Ataman-Çaycuma, Şubat-2001)
ÇAYCUMA’DA AT KOŞULARI
“Çaycuma’da her yıl Gençler Birliği tarafından ilkyazda ve sonbaharda at yarışları düzenlenirdi. Güreşe çok düşkün olan halkın sürekli istekleri üzerine birkaç yıldır yarışlarla birlikte yağlı güreşler de yapılıyordu. At yarışları genellikle Mayıs ve Eylül aylarında yapılırdı. Bu yıl bir aksilik olmuş, Bolu ve Sakarya dolaylarında yapılmakta olan yarışlara katıldıklarından ünlü yarış atlarının gelmesi gecikmişti. Bu nedenle yarış Ekim ayının son haftasına kalmıştı. Çaycumalılar’da hummalı bir çalışma vardı. Fırınlar geceli gündüzlü ekmek çekiyor, lokantalar alışılmışın çok üstünde yemek pişiriyor, evlerde kuzular kesiliyor, baklavalar, börekler hazırlanıyordu.”
“...Etrafta pazubantlı gençler, bekçiler, jandarmalar kaçak girmek isteyenlerin üzerine atmaca gibi atılıyorlardı.Koşu yeri çevre il ve ilçelerden insanlarla dolup taşıyordu. Ortada Hakem Heyeti için yüksek bir makam yapılmış her yanı bayraklarla süslenmişti…”(İ.Behçet Kalaycı-Kıvırcık-Genç Bir Madencinin Öyküsü-Ocak-1992)
DUHULİYE BİLETİ 50 KURUŞ
Bizim kuşağın ilk gençlik yıllarında “At Koşuları”nı, 1945 yılında kurulmuş olan Çaycuma’yı Kalkındırma ve Güzelleştirme Cemiyeti 1957 yılından itibaren düzenlemeye başlar.
Koşu günlerinde Çaycuma’da mahşeri bir kalabalık oluşuyordu. Her yaştan gönüllü görevlilere ihtiyaç duyulurdu. Kolumuza görevli olduğumuzu gösteren bir kırmızı pazubant takılır, elimize yüzlük bir bilet destesi verilir, hepsini satmamız istenirdi. Biz de hem içeridekileri kontrol ediyor hem de Koşuyeri arkasındaki tepeye kadar çıkıyor, oradakilere ve çevredekilere 50 kuruştan bilet satıyorduk.
ÇAYCUMA GENÇLİK KULÜBÜ
1946 yılında Çaycuma Gençlik Kulübü resmen federe olur. Muzaffer Burunsuz, Osman Peker, Necati Yorgancıoğlu yönetici olur.
Bir yıl sonra Halkevi bahçesinde yapılan genel kurulda Mehmet Karademir Başkan seçilir. İdari Heyette: Mustafa Aslan, Muzaffer Burunsuz, Nadir Müftüoğlu görev alır. İlk resmi maç Devrek ile oynanır.
1-Baki Ünlütürk, 2-Necmi Harmandal, 3-Muzaffer Burunsuz, 4-Rıdvan Çimsalan, 5-Mustafa Aslan, 6-Abdullah Kalaycı, 7-Sadık Tekin Müftüoğlu, 8-Şeref Sunar, 9-Halil Uzaldı(Kaleci), 10-Samim Bey(öğretmen), 11-Behçet Kalaycı forma giyenlerdir.
Oyuncular, formalarını kendileri dikerler, yıkarlar, maça tertemiz hazır ederler. İlk Kulüp binası eski İş Bankası üzerindeki handa İbrahim Menteş’e ait binanın bir odasıdır. Lokal, Balgurlu Sadık Odabaş’ın bulunduğu yerde idi. Sonraları Yukarı Çarşı’da Molla İbrahim’in olduğu yerde tüm gençlerin toplandığı Kulüp lokali vardı.
ÇOK İYİ FUTBOLCULAR YETİŞTİ
Gençlik yıllarımızda kısa süreli de olsa ben de top oynamaya merak sarmıştım diyebilirim. Bizim dönemimizde Muzaffer Çelik değişmez başkanımızdı. Genç takımla ilk maça Devrek’te çıkmıştım. O yıl (1960 olmalı) ligler için lisanslarımız çıkarılmıştı. Ama Muzaffer Ağabey bilmediğimiz bir sebeple takımı ligten çekmişti. Bizim de gençlik başımızda dumandı. O yıllarda başka meşguliyetlerimiz artmıştı ki futbolu bırakmıştık. Öğretmenlik yıllarımda bir dönem “idarecilik” de yapmıştım.
Çaycuma Gençlik Kulübü’nün, İstanbul kulüplerinden de teklifler alan çok değerli futbolcular yetiştirdiği bilinmektedir. Atletizmde milli atletler arasında Çaycumalı Cemil Köktürk’ün (Em. Albay-rahmetli) de yer aldığını burada belirtmeliyiz. Bizim de tanık olduğumuz yılların önemli topçuları başta Yüksel Şen(Çömez), Özcan Çelik, Cevdet Dereli, Güneş Müftüoğlu ve hayattaki diğer arkadaşlarla görüşülerek Çaycuma’nın Spor geçmişinin hiç olmazsa bir bölümü kayda alınmalıdır.
