Ekonomalar, devlet eliyle sanayileşme kültürünün en önemli parçalarından birisiydi. Bazı sanayi kuruluşunda işçinin, memurun, mühendisin her türlü ihtiyacını Ekonoma karşılamıştır.
1930’lardan kalma bir Etibank- Sümerbank geleneğidir, maden işletmelerinde çalışanların yeme-içme, giyim-kuşam ihtiyaçlarını karşılardı, Ekonoma. Ayrıca birçok sanayi kuruluşunda işçi ve memur yemekhanesi, sinema binası, okuma ve oturma yerleri, mühendis ve memur lokalleri, işçi pavyonu ve hatta lojmanlar, yaz kampları, dinlenme ve sosyal tesislerin işletmesini Ekonomalar yaparlardı.
Çocukluğumun geçtiği, Yayla ve Fener Mahallesi sınırları içinde Fener Ekonoması bulunduğu için ilk marketimiz Fener Ekonomasıydı. Yıllar önce çoğu yerde bilinmezken adına ekonoma denilen bu satış noktalarından çok alışverişlerimiz oldu. Şimdi adına market dediğimiz bu mağazalar eski modern Zonguldak gerçeğinin somut örnekleriydi.
Fener Ekonoması; EKİ’nin sosyal hizmetlerine bağlı çalışan, taş duvarlı, güzel mimari yapılı tarihi binalarından biriydi. 1990’lı yıllara kadar şirket çalışanların maliyet fiyatına ihtiyaçlarını karşılayan onlarca ekonomalardan Fener mahallesindeki mağazasıydı. Alışverişlerimizin büyük bölümünü buradan yapardık. Üstelik kurum tarafından çalışanlarının bu noktalarda alışveriş yapabilmesi için basılmış madeni para bile bulunuyordu (EKİ parası).
Bizim çocukluğumuzun süper marketleri ekonomalardı, Kurum çalışanlarına ayrıca kartla alışveriş imkanı sağlasa da şirketin sunduğu imkanlardan bütün Zonguldak faydalanıyordu. Fener Ekonoması demişken Şef İsmail amca, tezgahtar Necati amcayı anmadan geçmeyelim. İçerisine girince kendine özel kokusu olan, içimizi kıpır-kıpır eden büyülü atmosferini hiç unutmadığımız gibi bayram günlerinde, alışveriş yaptıktan sonra ikram edilen çikolatanın tadı da unutulmuyor.
Alıntı: Yüksel Yıldırım
Zonguldak Nostalji
