Tarihte bugün...

Zonguldak tarihinden...

17 Mayıs 1919...

Zonguldak sularından geçiş…

Atatürk'ü Samsun'a götüren Bandırma Vapuru Kaptanı İsmail Hakkı Durusu'nun anıları ile başlayalım…

“Hareketimizden bir gün evvel Paşa beni idareden Harbiye’deki dairesine çağırtmıştı. Gittim ve kabul buyuruldum. Sureti hareketimize dair bir takım izahatte bulundular. Lazım gelen cevapları verdim. Ertesi gün de öğle üzeri hareket edileceğini ve geminin hazır bulundurulmasını emir buyurdular. Filhakika o gün zevalde gemiyi teşrif ettiler. Kontrol heyeti geldi. Hemen hareket edebileceğimizi söylediler. Derhal hareket ettik. Boğazdan çıkarken müthiş bir fırtınanın icrayı hüküm etmekte olduğunu gördük. Ne kadar şiddetli fırtına olursa olsun, yolumuz devama karar vermiştik. Maiyetlerindeki zevatı deniz tutuyor ve herkes birer birer kamaralarına yatıyorlardı. Maamafih Paşa bir köşeye dayanmış oturmakta ve kendilerinde fıtri bir haslet olan harikulbeşer metaneti kalbiyelerinin asarı olarak bilafütur ve daimi bir tefekkür içerisinde bulunmakta idiler. Son hızımız olan yedi mil ile Karadeniz’in biaman dalgaları arasında yuvarlana yuvarlana seyrettik…”

Bandırma Vapuru, 16 Mayıs 1919 günü Kız Kulesi açıklarında, İtilaf devletleri görevlilerince aranmasından sonra yola çıktı. Vapurun personel sayısı 22, yolcu sayısı ise 19’dur. Ayrıca, söylenenin aksine, İsmail Hakkı Bey Karadeniz’i avucunun içi gibi bilen bir kaptandır.

Mustafa Kemal, Bandırma Vapuru Karadeniz’e açıldıktan sonra İsmail Hakkı Bey’e, “İtilaf Devletleri’nin zarar vermesinden uzak olmak için sahili takip eden rotada gidiniz, bir tehlike halinde gemiyi sahile oturtunuz” emrini vermiştir.

Zonguldak karasuları, bölgedeki madenlerin önemi dolayısıyla itilaf gemilerinin sürekli gözetimi altında bulunan devriye sebebiyle dikkatli geçilmesi gereken en önemli geçiş sularıdır. 17 mayıs sabahının ilk saatlerinde Zonguldak kara sularından riskli geçiş, açık sulardan kıyı takibiyle birlikte sağlanır.

17 Mayıs gece yarısı İnebolu’ya varan Bandırma Vapuru, 18 Mayıs öğle üzeri Sinop’a ulaşır. Vapur, 19 Mayıs sabahı saat 06’da ise Samsun Limanı’na demir atmıştır…

Bu yolculuk, Türk kurtuluş savaşının hazırlık döneminin başlangıcı Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkışıdır. Bu istiklal meşalesinin yakılışıdır.

Zonguldak Nostalji

y.yıldırım