İnsan sadece bir torba kemik, bir torba et, bir torba kan değildir. İnsan vücudu elle tutulan gözle görülen et,kemik,doku-madde olması yanında asıl onu insan yapan bu dokuya bilinç, hareket etme yaşama gücünü veren enerji - ruhu- akla ve vicdanına sahip olmasıdır.
Ahlak; Arapçada yaratma, yaratılış ve yaratılmış gibi anlamlara gelen “halk”(yaratma) kelimesi ile aynı kökten gelen “hulk” yahut “huluk” kelimesi huy, tabiat, seciye, mertlik, din ve yaratılış anlamlarına gelir. Huluk kelimesinin çoğulu ‘ahlaktır’ Dilimizde bu kelimenin çoğulu olan ahlak kelimesi kullanılır.
Ahlak bir kaç davranıştan ibaret olmadığı gibi ahlakın, davranışlar ve huylar bütünü olduğu kelime anlamından da anlaşılmaktadır.
İnsanın ahlakıyla elde ettiği faziletler ise ‘halak’ diye adlandırılmıştır. Sözlük anlamı ise ahlak, beden ve ruh bütünlüğü ile alakalı bir kavramdır.;
İman ettim diyen bir Müslüman’ın önce Allah’a karşı saygılı olması ona vermiş olduğu sözün arkasında durması onun ahlakıdır. Müslüman Allah’a karşı içinden başka dışından başka hareket etmemelidir. Onu kandırmaya, aldatmaya, onun dediklerini savsaklamaya çalışmamalıdır. Yani insan Onun emir ve yasaklarına uymalı, işlerini kitabına uydurmamalı, kılı kırka yarıp sıkışınca hileye baş vurmamalıdır.
“Allah'a karşı verdikleri sözü ve yeminlerini az bir bedelle değiştirenlere gelince, işte bunların ahirette “bir nasibi” yoktur. Kıyamet günü Allah onlarla konuşmayacak, onlara bakmayacak ve onları temize çıkarmayacaktır. Onlar için acı bir azap vardır”. (Ali İmran 77)
Ayetin mealinde ahlak geçmezken, o insanların yapmış oldukları kötü çirkin ve hayasız işlerin bir ahlaksızlık olduğu anlaşılmaktadır. Yani onların ahlaksızlıkları yüzünden ahirette bir nasiplerinin olmadığı anlaşılır.
“….Allah’ın izni olmadıkça o sihirle hiç kimseye zarar veremezlerdi. (Onlar böyle yaparak) kendilerine zarar veren, fayda getirmeyen şeyleri öğreniyorlardı. And olsun, onu satın alanın ahirette bir nasibi olmadığını biliyorlardı. Kendilerini karşılığında sattıkları şey ne kötüdür! Keşke bilselerdi” (Bakara 102)
Yine bu ayetten de yapmakta oldukları “sıhırlerin” ahlaksız işler olduğu anlaşılmaktadır. Bu ahlaksız işleri yapanlar, başkalarını kandırdıklarında iyi bir iş yaptıklarını sanmaktadırlar. Fakat Allah onların kaybettiklerini ve ahirette karşılık olarak cezalandırılacaklarını belirtmektedir.
Bu ayetlerden de anlaşılmaktadır ki Müslüman, Devletin milletin malını, hakkını, hukukunu kılıf uydurarak, kurnazca aldatarak almamalı Yani çalmamalıdır.
Siyasetçi devleti ve milleti kandırmayacak, patron işçiyi soymayıp hakkını gasp etmeyip hakkını verecek, işçi işvereni çalmayacak, esnaf müşteriyi, müşteri esnafı, amir memuru, kandırmayacak. Öğretmen mesai saatini çalmayacak. Hoca esnafa “terazini doğru tart” derken kendisi devletin mesai saatinin de bir terazi olduğunu aklından çıkarmayacak. Yine hoca kurnazca hareketlerle cemaati uyutmayacak, sesiyle büyüleyip sihir yapıp adamın ölüsüne kuran okuyup adamın parasını cebe atmayacak. Tabi ki cemaatte uyumayacak, çarpılmayacak.
Fatır süresinin 10. ayetinde “İzzet isteyen kimse bilsin ki, izzet bütünüyle Allahındır. O’na güzel sözler yükselir, o sözleri de yararlı iş yükseltir. İşte bunların kurdukları düzenler hep boşa çıkar.”
Peygamber (a.s) şöyle bir duada bulunmakta “Allah’ım! Yaratılışımı güzelleştirdiğin gibi ahlakımı da güzelleştir.” Bu rivayetten de anlaşıldığına göre hem dış hem de iç yapı güzelliği bulunmaktadır.
Buna göre ahlak değişebilir ve kemale doğru da mesafe kat edebilir. Onun için bir şey İnanarak yapılırsa ona ahlak, inanılmadan yapılırsa nifak, bilinçsizce yapılırsa ona da adet ve gelenek denir.
Nitekim Hz Peygamberin hedefi insanlığı ahlaki anlamda kemale ulaştırmaktır. Kendisi “Doğrusu ben güzel ahlakı tamamlamak için gönderildim.” Buyurarak bu gerçeğe işaret etmiştir.
SAĞLIK
SU YAZ DEPRESYONUNUNDAN KORUYOR
Uzmanlar, yaz aylarında uyku, yemek ve sıvı alma düzeninin değişmesi, güneşe fazla maruz kalma nedeniyle kişinin sıvı elektrolik dengesinin bozulabildiğini, depresyon, anksiyete bozukluklarından korunmak için öncelikle bol su içmek gerektiğini söyledi.
Ege Üniversitesi (EÜ) Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı BaşkanıProf. Dr. Hakan Coşkunol, bazı rahatsızlıkların mevsimsel olduğunu, duygu durumu bozukluklarının da mevsime bağlı olarak yaşanabileceğini belirtti.
Duygu durumu bozukluğunun daha çok ilkbahar ve yaz aylarında kendini gösterebildiğine dikkati çeken Prof. Coşkunol, kişinin gece ve gündüz faaliyetlerinin mevsimlere göre farklılık gösterdiğini ifade etti.
Yaz aylarında uyku, yemek ve sıvı alma düzeninde değişim yaşandığını, buna bağlı olarak kişinin mutsuz, içine kapanık, gergin, sinirli, huzursuz, alıngan ya da kuşkucu olabileceğini vurgulayan Coşkunol, "Uyku, yemek ve sıvı alma düzeninin değişmesi, güneşe maruz kalma kişinin sıvı elektrolit dengesini bozabiliyor" dedi.
Sıvı elektrolit dengesinin değişmesi sonucu depresyon ve anksiyete rahatsızlıklarının yaz aylarında daha sık ortaya çıkabileceğinin altını çizen Coşkunol, şöyle konuştu:
"Depresyon ve anksiyete ilaçlarının etkisi de değişiyor. Uzun süreli ilaç kullanan kişilerde ilaçlar yetersiz kalabiliyor. Çünkü kan düzeyinde değişimler yaşanıyor, bu da ilaçlarının yan etkilerinin ortaya çıkmasına neden oluyor. Hastalıklar tekrarlanıyor. Uzun süredir rahatsız olan kişilerin hastalanma sıklıkları fazlalaşıyor. Yeni vakalar da görülebiliyor."
Prof. Dr. Hakan Coşkunol, depresyon ve diğer rahatsızlıkların özellikle uzun süre izledikleri olgularda ortaya çıkabildiğini söyledi.
Yaz aylarıyla beraber daha sık rastlanan depresyon ve anksiyete bozukluklarından korunmak için öncelikle bol su tüketmeyi tavsiye eden Hakan Coşkunol, "Sağlıklı beslenme ve düzenli uyku da duygu durumu bozukluğunun yaşanmaması için alınabilecek önlemler arasında sayılabilir" dedi.
Sporun da kişiyi depresyondan uzaklaştırabildiğine dikkati çeken Coşkunol, güneşin çok etkili olduğu saatlerde ise kişilerin spor yapmaktan kaçınmasınıistedi
HİKAYE
Behlül Dânâ, bir gün Harun Reşid'den bir vazife istedi. Harun Reşid de ona çarşı pazar ağalığını verdi. Behlül hemen işe koyuldu. İlk olarak bir fırına gitti. Birkaç ekmek tarttı hepsi normal gramajından noksan geldi.Dönüp,fırıncıya sordu: -Hayatından memnun musun, geçinebiliyor musun, çoluk-çocuğunla ağzının tadı var mı? Adam her soruya olumsuz cevap verdi.
Behlül bir şey demeden ayrıldı ve bir başka fırına geçti. Orada da birkaç ekmek tarttı ve gördü ki bütün ekmekler gramajından fazla geliyor, eksik gelmiyor. Aynı soruları bu fırının sahibine de sordu ve her soruya olumlu cevap aldı.
Bundan sonra başka bir yere uğramadan doğru Harun Reşid'in huzuruna çıktı ve yeni bir vazife istedi.
Harun Reşid: Behlül daha demin vazife verdik sana, ne çabuk bıktın? dedi.
GÜNÜN SÖZÜ
Dünyada hiçbir şey insanı kin besleme duygusu kadar yıpratmaz
Nietzsche
DUA AYETLERİ
'Rabbimiz, biz, 'Rabbinize inanın' diye imana çağıran bir davetçiyi işittik ve inandık. Rabbimiz, günahlarımızı bağışla, kötülüklerimizi ört ve iyi kişiler olarak canımızı al. 'Rabbimiz, elçilerin yoluyla bize söz verdiğin şeyi ver, diriliş gününde bizi rezil etme. Sen sözünden hiç caymazsın.' (Ali İmran-193-194)
