Yaşadığımız toprakların tarihiyle ilgili bildiklerimiz genellikle babalarımızın-dedelerimizin anlattığı kulaktan dolma sözlü tarih diyebileceğimiz bilgilerdi. Yörelerin –bölgelerin tarihiyle ilgili bildiklerimiz bu anlatılara rağmen çok yetersizdir. Bu konuda bize en çok yardımcı olan yaşadığımız yerleşkenin ismidir. Yer adları doğal, sosyal ve kültürel ortamdan etkilenir. Yer adlarının kökeninde dil biliminin yanı sıra, etnoloji, sosyoloji, tarih ve coğrafya vardır. Yer adları, bir toplumun sosyal ve kültürel yapısı ile bulundukları –kullandıkları mekânın, tarihi geçmişi ve coğrafya özellikleri hakkında önemli ipuçları taşır. Türkiye’de, yerleşim yerleri adları çok geniş kapsamlı olarak 1968 de değiştirildiğinde insanlarımızın hafızasına büyük bir darbe daha vurulmuş oldu. Bu isimler yörelerin –yerleşkelerin kültürel zenginliğinin de hafızasıydı. Bu konuyla ilgili araştırmamda, 1968 de, Türkiye genelinde değiştirilen yerleşim yerleri isimleri sayısında Karadeniz’i ele aldım. Araştırmam sonucu en az yerleşim yeri adı değiştirilen il Zonguldak, en çok yerleşim yeri adı değiştirilen il olarak Trabzon’u gördüm. Ulaştığım bu bilgileri, daha doğrusu değiştirilen eski ilginç isimleri sizlerle paylaşıyorum.
MERKEZ
Yeni-Ağıllı/Eski-Ağrıt. Akoluk/Anifa. Uğurlu/Argaliya. Kutlugün/Aşağı Meseriya. Yeşilyurt/Büyük Samaruska. Sayvan/Coşera. Ayvalı/Hoha. Beşirli/Holamana. Çilekli/Hoskirasya. Çimenli/Hosmeşalos. Pelitli/Hospalavrak. Bostancı/Hostimasya. Doğançay/Hurdimera. Oğulağaç/Kadrul. Toklu/Kalciya. Beştaş/Kanlika. Akkaya/ Karlıkhozemya. Karakaya/Karlıkşumerya. İncesu/Kilathortokop. Bengisu/Kisarna. Yalıncak/Komera. Sevimli/Kongol. Geçit/Mahmat. Çamoba/Polita. Okçu/Yanika. Dolaylı/Zanbur. Yeşilova/Zangariya. Bulak/Zefanoz.
ARAKLI
Değirmencik/Ağnas. Ayvadere/Aho. Sularbaşı/Aşa. Yıldızlı/Avanos. Sulakyurt/Ayman. Tosunlu/Bifera. Köprüüstü/Büyük Ayven. Kestanelik/Büyük Zimla. Buzluca/Canayer. Çukurçayır/Foşa. Dağbaşı/Haruksa. Tekneciler/Horyan. Özgen/Kadavol. Yeşilce/Kahura. Taşgeçit/Loşa. Çapanlı/Kukuda. Kükürtlü/Küçük Ayven. Keçikaya/Küçük Zimla. Yassıkaya/Linostaş. Bereketli/Mahura. Taşönü/Pirki.
MAÇKA
Bakımlı/Ağursa. Duralı/Aksa. Ergin/Armenos. Kozağaç/Aşağı Hortokop. Sındıran/Aşağı Murlaka. Üçgedik/Boğoç. Güzelce/Bondila. Kuşçu/Cibanos. Hamsiköy/Ciharlı. Gölçayır/Divranos. Çamkonak/ Galyanmesahor. Öğütlü/Guryeni. Sukenarı/Hamurya. Gayretli/Hozari. Mataracı/İlaksa. Işıklar/İpsori. Ardıçlıyayla/İskopya. Ocaklı/İspela. Sakızlı/İzaksa. Anayurt/Kıransa. Bakırcılar/Kızera. Ormaniçi/Kodila. Armağan/Kok. Bağışlı/Konaka. Alaçam/Konga. Yemişli/Kudala. Kırantaş/Kudula. Ormanüstü/Kusera. Şimşirli/Kuştul. Akarsu/Larhan. Yazlık/Livera. Kumrulu/Lolongena. Örnekalan/Magura. Alataş/Mandiranoy. Çatak/Meksila. Çıralı/Melanlı. Çamlıdüz/Paparza. Temelli/Prastiyos. Sevinç/Soldoy. Arıkaya/Valena. Dikkaya/Zavera.
VAKFIKEBİR
Dolanlı/Aroz. Kovanlı/Bondika. Görenli/Göristan. Kutluca/Huplu. Gürgenli/Kadahor. Ağaçlı/Kancuma. Hünerli/Kefli. Serpil/Kulkandoz. Gülbahçe/Mudra. Pelitçik/Pehliçukur. Çeşmeönü/Yobol.
OF
Meydanlı/Alanohankova. Pazarönü/Alanohasot. Ağaçlı/Alanomakot. Geçitli/Ançipranos. Aşağı Kışlacık/Aşağı Hastikos. Meyvalı/Bülalis. Sarmaşık/Büyük Mesoşor. Sıraağaç/Çalek. Ovacık/Haksa. Saraçlı/Hamlan. Söğütlü/Halt. Dağönü/Hanlut. Onurlu/Hapşozin. İkidere/Hazerkozan. Yaylaören/Hüdazarsenli. Yerkesik/Hümrakkaban. Topaklı/Hündestepanoş. Yemişalan/İstavri. Uluağaç/İşteloz. Yazlık/İvyan. Köyceğiz/Kalant. Sarıbey/Kancı. Ağaçbaşı/Kazret. Dağalan/Kırantamakidanoz. Dumlusu/Kırantamavrant. Kumludere/Komanit. Barış/Komarita. Yayvanoba/Konohorhom. Bayırca/Konoyazıcı. Yırca/Korkot. Sivrice/Kuruç. Göksel/Küçük Mesoraş. Çamlı/Lekahumruk. Örtülü/Lozandoz. Pınarca/Maküftiryalı. Taflancık/Makitoramanlı. Dereyurt/Makiyalovas. Korucuk/Malpet. Gürpınar/Mapsino. Ballıca/Melinoz. Güresen/Varelit. Pınaraltı/Vuydak. Yanıktaş/Yaranoz. Gürfındık/Mavrant. Serince/Zaryos.
ÇAYKARA
Uzuntarla/Alisinos. Tüfekçi/Arşala. Soğanlı/Aşağı Hopşera. Aşağı Kumlu/Aşağı Mimilos. Köknar/Aşağı Ogene. Taşkıran/Coroş. Taşçılar/Fotgene. Çayırbaşı/Fotrekan. Eğridere/Gorgoras. Demirkapı/Haldizen. Yeşilalan/Holaysa. Arapözü/İpsil. Çalışanlar/Kalanas. Ormancık/Makidanos. Taşlıgedik/Mezreapaçan. Yukarı Kumlu/Mimilos. Karaçam/Ogene.
TONYA
Çayıriçi/Anabadema. Çayırbağı/Kadahor. Kösecik/Lefkiye. Sağrı/Manganaboz. Dağlıca/Mesopliya.
SÜRMENE
Yemişli/Anaraş. Aşağı Çavuşlu/Aşağı Kumanit. Aşağı Ovalı/Aşağı Vizera. Büyük Doğanlı/Büyükarhançilo. Fındıcak/Büyük Gorgor. Yağmurlu/Çimilit. Zeytinli/Halanik. Yılmazlar/Holomezere. Üzümlü/Huvra. Konuklu/Kalis. Üstündal/Karakanzı. Gültepe/Kuçera. Küçük Doğanlı/Küçükarhançilo. Küçük Dere/Küçük Gorgor. Çimenli/Lazanat. Petekli/Makavla. Kutular/Makrandoz. Karacakaya/Mazuka. Ormanseven/Seveho. Oylum/Vunit. Ovalı/Vizera. Yokuşbaşı/Zikoli.
ARSİN
Elmaalan/Arsenibala. Çubuklu/Cicera. Işıklı/Digenebala. Dilek/Digeneizir. Gölgelik/Elemenos. Fındıklı/Foşa. Güneyce/Güneyzazana. Çardaklı/Kadaruksa. Karaca/Karon. Kuzguncuk/Korgen. Yaylacık/Ladomkebir. Madenli/Ladomsagir. Yolaç/Mukuzi.
YOMRA
Ocak/Bacılak. Çınarlı/Büyük Şana. Kıratlı/Hozarak. Yenice/İşgivroz.
Oymalı/Kodil. İkisu/Küçüksamarauksa. Çukur/Küçükşana. Yokuşlu/Mesonaibala. Tandırlık/Simona.
AKÇAABAT
Derecik/ Bodamiye. Ağaçlı/Cagera. Cevizli/Caneni. Salacık/Cavana. Akdamar/Cayara. Çamlıdere/Cera. Akören/Çarşuda. Demirtaş/Fakalenca. Demirci/Fiz.
Akpınar/Gozoysa. Taşocağı/Gulaliyoz. Zeytinlik/Haldandoz. Çiğdemli/Hameniya. Yolbaşı/Haraka. Karacakaya/Hatalita. Tepeören/Holku. Dumankaya/Horcorot. Aykut/Horovi. Gökçeler/İhtimena. Uğurlu/İlana. Çevreli/ İlanoz. Ortalan/İpsil. Çatalzeytin/İspendan. Meşeli/Kalegra. Söğütlü/Kalenüma. Gürgendağ/Kalkiya. Oğulkaya/Kalonya. Çiçeklidüz/Kalyera. Meydankaya/Karikliya. Gökçekaya/Karziya. Uçarsu/Kokona. Üzümlü/Koptez. Baltacı/Korobi. Acısu/Koryana. Korucu/Kutoz. Benlitaş/Kuzari. Çınarlık/Lefka. Genez/Mayer. Sertkaya/Metinkaniya. Erikli/Mimera. Doğanköy/Mucura. Kuruçam/Muhula. Küçüktepeköy/Panakotla. Taşlıca/Vartara.
(*)-İç İşleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğü
(KÖYLERİMİZ)
Ankara/Başbakanlık Basımevi-DSİ-1968
