Zonguldak tarihini yansıtan eski Halkevi şimdi ki Belediye Kültür Merkezi için Mimar Odası Ankara Şubesi düğmeye bastı

ÖNCE TESCİLLENECEK SONRA ORJİNALLEŞECEK

Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün Zonguldak’ı ziyareti olan 1931 yılından sonra, kentsel modernizasyonun beraberinde getirdiği yapı politikasına bağlı olarak alınan imar kararları ile birlikte yapımına başlanan Zonguldak Halkevi binası Mimar Odası Ankara Şubesi tarafından düğmeye basılarak koruma altına alınmak için çalışmalara başlatıldı. Mimarlar Odası Zonguldak Şube Başkanı Nejat Şefik Altınkaya’nın çalışmaları sonrasında hem tarihi hem de geçmişten günümüze yansımalarıyla ilgili hazırlanan rapora Ankara Şubesi tarafından da destek çıkılırken, binada yapılan restorasyona rağmen bu sefer Karabük Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından tescillenmesi bekleniyor. Dönemin en başarılı mimarlarından Abidin Zeki Selah tarafından yapılan ve 1936 yılında inşaatı tamamlanan şimdiki Zonguldak Belediye Kültür Merkezi binasının tescillendikten sonra, yapıldığı ilk haline getirilmesi için devlet destekli restorasyon çalışmaları başlatılması hedeflenirken Zonguldak Şube Başkanı Nejat Şefik Altınkaya, kentteki tarihi dokunun biran önce korunmasını istedi.

“RED GELİRSE MAHKEMEYE VERECEĞİZ”

Binanın tamamlandığı 1936 yılında bina içerisinde, 26 oda, üç banyo, bir sinema, bir müzikhol, bir okuma salonu ve makyaj odaları ve bir çok hademe odasının bulunduğunu, bunun yanı sıra sinema salonunun 800 kişilik, müzikholun ise 500 kişinin aynı anda dans edebileceği bir kapasitesinin bulunduğunu söyleyen Altınkaya, Cumhuriyetin ilk yıllarında yapılan böylesine bir binanının kesinlikle korunması gerektiğini vurguladı. Şehirlerin şehir olabilmesi için eski tarihi yapısının kesinlikle korunmasını belirten Altınkaya, Karabük Kültür Varlıklarını Korumu Kurulu tarafından red verildiği takdirde konuyu mahkemeye taşıyacaklarını da vurguladı.

“BÜTÜN EVRAKLAR HAZIRLANDI”

Yapılacak olan başvuruyla ilgili tüm evrakların hazırlandığını ve Mimarlar Odası Ankara Şubesi’ne gönderildiğini de dile getiren Altınkaya, “Amacımız tescil yapıldıktan sonra restorasyon projesi yapılıp binayı eski haline getirmektir. Zaten bina mermerle kaplanmış olmasına rağmen eski yapı altta duruyor. Halk evinin tescilinden sonra belediye ile beraber oranın restitüsyon yani eski haline getirilmesini projelendireceğiz. Kurul orayı eğer onaylarsa binayı eski haline getirmek için devletten ödenek alınabiliyor. Restitüsyon projesi yapıp kurula sunacağız. Biz buranın yarın satılmasını veya alana bir iş hanı yapılmasını istemiyoruz. Tarihi kültür yok edilmemeli ve tarihimize sahip çıkmamız gerekiyor. Her tarihsel binayı yok edersek geçmişi nasıl yaşayacağız? Şehirler geçmişiyle yaşarlar. Şehirler yaşanmışlıklarıyla şehir olur. Red halinde yargı süreci başlayacak. O yüzden Ankara Şubemizle birlikte ortaklaşa bu işi yürütüyoruz. Yargı süreci başlarsa Mimarlar Odası Ankara Şubemizin avukatları bu davayı takip edecek. Zaten onlar da bizim kadar bu binanın tescillenmesini istiyorlar. Kentteki geçmişimizi yansıtan yapıları kesinlikle korumamız gerekiyor. Zonguldaklı herkesin o binada bir anısı var, bir yaşanmışlığı var. Her yeri yıkıp yeni binalar yapılmasına karşıyız. İnşalllah tescillenir. Eğer tescillenirse oranın hiç olmazsa eksikleri giderilmiş ve vatandaşın daha fazla yararlanabileceği bir yer olabilir. Zonguldak’ın bu tür merkezlere ihtiyacı olduğunu düşünüyoruz” dedi.

“BKM’DEN SONRA B TİPİ VE HAVALANDIRMADA GÜNDEMDE”

Eski halkevi şimdiki Belediye Kültür Merkezi binasının tescillenmesinden sonra B Tipi, Doktorlar Lokali ve üniversite bölgesindeki TTK’ya ait havalandırmanın da kültür varlığı olarak tescillendirme çalışmalarına başlayacaklarını da söyleyen Altınkaya, “Bundan sonra B Tipi lokali ve yanındaki doktorlar lokali binasını ile üniversitenin oradaki havalandırma için de tescillenme talebimiz olacak. Havalandırma şuan kullanılmıyor ve TTK’nın maden işletmesinden kalan ilk yerlerden biri orası. Orada 300-400 metrelik bir alanı var. Mimarlar Odası olarak oranın belediye tarafından alınıp belediye müzesi yapılmasını istiyoruz” ifadelerine yer verdi.

İŞTE ESKİ HALKEVİ BİNASININ TARİHİ?

İlk Belediye binasının yapılmasına karar verildikten sonra, şimdiki Kadırga rampasının başı, belediye parkının karşısında bulunan köşe, bina yeri olarak seçildi. Yapılan projelendirme yarışmasını Halkevi binası projesiyle birlikte Mimar ‘Abidin Zeli Selah’ kazandı. 1936 yılında bina inşaatı son erdi ve Belediye ilk kendi binasında hizmet vermeye başladı. Demokrat Parti’nin iktidara gelmesinden sonra Halkevlerin faaliyetleri durularak, 8 Ağustos 1951 tarihinde hükümet tarafından Halkevleri kapatıldı. 23 Nisan 1952 tarihli Vatan Gazetesi’nin Zonguldak ilavesinde, “1936 yılında yapılan, ilk belediye binasının alt katı şehir gazinosu, üst katıya şehir oteli ya da iş hanı haline getirilmesinin” planlandığı haberi belirtilmiştir. Aynı gazete ilavesinde, “Maliyeye devredilen Halkevi binasının üst katına taşınacak, alltaki büyük salon evlenme ve düğün merasimlerinde, kütüphane halkın okuma ihtiyaçlarında sinema ise (Belediye Sineması) örnek bir sinema halinde işletilecektir” bilgisi bulunmaktadır. Dolayısıyla 1952 yılında Belediye, tescil talebinde bulunan binaya taşınmıştır. Belediyenin yeni sarayı Mimar Abidin Zeki Selah tarafından projelendirilen ve 1933 yılında yapımına başlanan tarihi halkevi binası, yapısal olarak üç kat imar edilmiş olup, binada Gazi Mustafa Kemal için düşünülmüş bir yatak odası, bir tuvalet, bir bekleme odası, bir kış bahçesi, yemek, dinlenme, sigara salonları, birçok oda, banyo bulunmaktadır. Binanın diğer kısımlarında 26 oda, üç banyo, bir sinema, bir müzikhol, bir okuma salonu ve makyaj odaları ve birçok hademe odaları da bulunmaktadır. Sinema salonu 800 kişilik, müzikhol ise 500 kişi dans edebilecek kapasitededir. Müzikhol de müzisyenlere mahsus bir de sahne bulunmaktadır. Zonguldak Belediyesi 1998 yılında şimdiki binasına taşınıncaya kadar eski tarihi değeri büyük bu binayı kullanmış 2000’den sonrada tarihi halkevi binası Belediye Kültür ve Sanat Merkezi(BKM) olarak kullanılmıştır.

(Umut ERSES – Aycan KARADAĞ)