Zonguldak, son 20 yılda madenciliğin zayıflamasıyla hem ekonomi hem de nüfus anlamında küçülüyor. Şehrin bir zamanlar Türkiye’nin her bölgesinden göç alarak binlerce insana istihdam sağladığına dikkat çeken Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Metin Demir, “Zonguldak verdiği göçlerle gurbet şehrinden, sıla şehrine dönüşüyor” dedi.

Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Metin Demir, DÜNYA’ya gerçekleştirdiği ziyarette şehrin sorunlarını ve çözüm için izlenmesi gereken yolları anlattı. Taş kömürü yataklarının keşfedilmesi ve işletmeye alınmasıyla 1840’lardan itibaren şehirleşmeye başlayan Zonguldak’ın, ekonomi ve nüfus bakımından güç kaybettiğini söyleyen Metin Demir, 1980’lerin sonunda nüfusu 1 milyonu aşan şehrin, var olma sebebi olan kömürdeki sıkıntılar sebebiyle göç verdiğini söyledi. “Bir gurbet şehri olan Zonguldak, artık bir sıla memleketine dönüşüyor” diyen Demir, “Maden sahalarının kapanmasıyla işini kaybeden insanlarımız, şehri terk etmek zorunda kalıyor” dedi.

MADENE İNMENİN MALİYETİ AĞIR

Madenciliğin okulu olarak kabul edilen Zonguldak’ta yetişen ustaların, azalan iş sahası sebebiyle Manisa Soma ve Tekirdağ Malkara’ya, mesleksiz gençlerin ise sanayinin güçlü olduğu şehirlere çalışmaya gittiği ifade eden Metin Demir, “Son 30 yıldır Zonguldak, hem nüfus hem de ekonomi bakımından küçülüyor ve maalesef bu sorun çözülemiyor. Zonguldaklı, 180 yıldır toprağı kazıyor. Geçmişte 1 metre derinlikten çıkan kömür, bugün 550 metreden çıkıyor. Kömürün yüzeyden uzaklaşması beraberinde birçok sorunu da getiriyor. Bunlardan en önemlisi kilometrelere varan uzunluklardaki galerilerde çalışan madenciler, grizu başta olmak üzere birçok kaza riskiyle, dünyanın en ağır işini yapmak zorunda kalıyor. Bu da beraberinde lojistik, işçilik, ekipman ve iş güvenliği gibi konularda maliyetleri artırıyor. Bilindiği gibi Soma Faciası’ndan sonra maden işçilerine minimum 2 asgari ücret ödenmesi kanunlaştırıldı. İşi bilmeyen birini dahi madene indirmenin maliyeti var. Doğal olarak işin ustalarının ücretleri bu rakamın çok daha üstünde konumlandı. Zonguldak Havzası, faylanmalar ve kömür yataklarındaki süreksizlikler sebebiyle emek yoğun çalışılan ve mekanizasyona çok müsait olmayan bir havzadır. Tüm bunların sonucunda zaten büyük sıkıntılar yaşayan Zonguldak madenciliğinin problemlerine bir de Paris İklim Anlaşması ve Avrupa Yeşil Mutabakatı da eklenince vaziyeti okuyabilenler olarak alarm durumuna geçtik” şeklinde konuştu.

“YATIRIMLAR AKILLICA DÖNÜŞTÜRÜLMELİ”

Yeşil Mutabakat Eylem Planı Genelgesi’nin imzalanması sonrası Ankara ile temas kurduklarını belirten Başkan Demir, gelişmeleri şöyle anlattı: “Siyaset kurumundan bize, ‘Türkiye, sosyal ve ekonomik gelişmelerini dikkate alarak bu politikaları uygulayacaktır’ diye bir şerh bölümü olduğu ve endişe etmememiz gerektiği söylendi. Zonguldaklılar olarak 180 yıldır madencilik yapıyoruz fakat 180 yıl daha bu işi yapamayacağımızı biliyoruz. Ancak yaşanacak dönüşümün bir plan doğrultusunda, başka sosyal meseleleri de ele alan ve şehrin ekonomisini batmadan dönüştürecek model ile mi yoksa ülkemizde geçmişte örneklerini gördüğümüz gibi rastgele mi yönetileceğini merak ediyoruz. Bu konu Ankara’da çok ciddi görülemeyebilir fakat bizim için hayati bir meseledir. Zonguldak kömür ile var oldu ama kömür ile yok olmamalı. 180 yılda bu şehre yol, baraj, liman ve birçok altyapı yatırımları yapıldı. Tüm bu yatırımların akıllıca planlanmış bir dönüşüm ile yoluna devam etmesi gerekiyor. Biz istiyoruz ki süreçleri doğru yönetelim ve Zonguldak varlığını sürdürsün.”

“ZONGULDAK YÜZDE 100 KÖMÜRSÜZ OLAMAZ”

“Türkiye 30 yıl içinde kömürden çıkabilir fakat Zonguldak kömüründen vazgeçemez” diyen Demir şunları söyledi: “Çünkü demir-çelik sektörünün kullandığı kok kömürünün tek kaynağı Zonguldak Havzası’dır. Türkiye’nin tamamının bir vadede kömürsüzleşmesi planlansa da Zonguldak bundan ayrı tutulabilir” dedi. Dünyada yeni kömür yakma tekniklerinin de geliştiğine dikkat çeken Başkan Demir, daha verimli kullanabilen, karbon salınımını düşüren yeni yakma teknikleri üzerine araştırmalar yaptıklarını da söyledi. Sadece Zonguldak’ın değil tüm Türkiye’nin bu konuları tartışması ve kararlar alması gerektiğini dile getiren Demir, “Zonguldak yüzde 100 kömürsüz olacak diyemeyiz.”

ZONGULDAK’IN YENİ ALTERNATİFLERİ KAFES BALIKÇILIĞI VE SERA OSB

Alternatif iş alanları yaratmak için de araştırmalar yaptıklarına değinen Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Metin Demir, kafes balıkçılığı ve sera OSB konusunda yol aldıklarını söyledi. Demir, şöyle konuştu: “Kafes balıkçılığı üzerine ziyaretler gerçekleştirdik ve önemli tecrübeler edindik. Bunun yanı sıra sera OSB projemiz ile tarımda ölçek ve teknoloji problemini aşacağız. Projenin 1’inci etabında, her biri 25 dönümden oluşan 15 parselde, topraksız tarım yapacağız ve 2023’ten itibaren ürünlerimizi ihraç edeceğiz. Seraların ısıtmasında biyokütle ve kömür kullanacağız. Biyokütleyi daha güçlü organize ettikçe kömür kullanmayı bırakacağız. Daha önce defne üretimi konusunda bunu başardık ve bugün 2 ihracatçı firmamız var. Zonguldak’a alternatifl er yaratmaya çalışıyoruz ve bu iki iş kolu gelecek yıllarda şehrin ekonomisinde önemli yer tutacak.”

FİLYOS PROJESİ YENİDEN ŞEKİLLENİYOR

Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Metin Demir, şehirle ilgili son bilgileri şöyle paylaştı: “Filyos Çayı büyük oranda ıslah edildi. Endüstri bölgesinin altyapısına başlandı. Limanın altyapı işlemleri, rıhtımları ve mendirekleri tamamlandı. Irmak-Zonguldak demiryolu hattı komple yenilendi ve kapasitesi artırıldı. Zonguldak’ın bütün karayolları, duble yol haline getirildi ve standartları artırıldı. Filyos Projesi; liman, endüstri bölgesi ve serbest bölge olarak planlanmıştı. Fakat Karadeniz’de doğalgaz bulunması ve bu gazın Zonguldak, Filyos üzerinden karaya bağlanması planı açıklanınca bölge, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın önceliği doğrultusunda yeniden şekillendiriliyor.”

(Dünya Gazetesi)