Baştan söyleyeyim; yazının sonunda  bir bilmece var. Herkes IQ'sunu deneyebilir. Bilmeceyi ilk çözeni de ödüllendireceğim.

Ben Türk milletinin zekasına güveniyorum. Her ne kadar Aziz Nesin milletimizin zekası ile alay ettiyse de ve her ne kadar Osmanlılar Türkler'e Etrakıbiidrak, yani kafası çalışmayan Türkler diyerek aşağıladılarsa da Atatürk ''Türk milleti zekidir'' dediği için Atatürk'e inanmayı tercih ederim. Ama bu Türk milletinin hepsi de zekidir anlamına gelmez. Nitekim ortalama zeka seviyesini düşüren önemli bir kesim de yok değil!

Ha, bir de şunu hatırlatayım; akıl ile zeka aynı şey değil, karıştırmayalım. Zeka bir enstrümansa akıl da onu kullanma yeteneğidir. Örneğin, bana dünyanın en iyi kemanını getirseler ben onu çalamam. Çünkü benim öyle bir becerim yok. O zaman bu kemanın benim için bir odun parçasından farkı yok demektir. Yani bir insan çok zeki olabilir ama o zekasını kullanamıyorsa akıllı bir insan sayılmaz. Ben, okul hayatımda gördüğüm birçok  zeki arkadaşımın iş hayatında çok başarısız olduğunu da görmüşümdür.

Şimdi bu kadar girişten sonra gelelim IQ (ay kü diye okunur) meselesine. IQ; İnglizce ''İntelligence Quotient'', yani ''zeka oranı'' demektir. Hesabı da şu formüle göre yapılır: IQ= (zeka yaşı / gerçek yaş) x 100. Bir örnek vermek gerekirse;  gerçek yaşı 10 olan bir çocuğun zeka yaşı 8 yaşındaki bir çocuğunki kadar ise; bu çocuğun IQ'su = (8/10) x 100 = 80'dir.

Burada IQ'nun bilimsel hesaplamalarının ayrıntılarına  girip kafanızı karıştırmak istemem. Sadece şunu söyleyeyim yeter: Normal zeka seviyesindeki bir insanın IQ'su 100'dür. Hatta 91-100 arası da normal kabul edilebilmektedir.

Bu arada, Türkler'in IQ'su ne kadar sorusuna da hemen cevap vereyim: Uluslararası skalaya göre IQ'muz 90!  Ama üzülmeyin biz yine de iyiyiz. Bizden aşağıda çok millet var. Örnekler vermek gerekirse; Bizden yukarıda olanlar: Kore 106, Japonya 105, İngiltere, Hollanda ve Çin 100; Kanada, İspanya ve Almanya 99; Rusya, ABD ve Avustralya 98; İsrail 95, Romanya 94, Arjantin 93, İrlanda 92, Tayland 91'dir. Bizden aşağıda olanlara örnekler; Meksika 88, Brezilya 87, Arabistan 84, Suriye 83, Hindistan 82, Mısır 81'dir. Hepsini saymaya gerek yok, daha aşağılarda çok sayıda millet var.

Gördüğünüz gibi, o kadar zeki görünmüyoruz ama çok da kötü değiliz!

Hal böyleyken, yukarıda ''Türk milletinin zekasına güveniyorum'' demem bir çelişki gibi görünebilir. Ama çelişki değildir. Neden? 

Birincisi, ortalamamızı düşüren bir kesim var. Onları hariç tutarsak çok zekiyiz!  İkincisi ise; 600 yıllık tarihsel süreç içinde, yani Osmanlılar devrinde Türk milletine zekasını geliştirecek hiçbir görev ve hiçbir eğitim verilmemiştir. Köyde ilkel usullerle yalın ayak çiftçilik ve çobanlık yapan ve bu arada kafası hurafelerle doldurulan bir milletin zekası ne kadar gelişebilir? Görüyorsunuz; milletimizin zekasının  gelişmemesi için bayağı gayret sarf edilmiş. Hatta halen de sarf edenler var! Ama buna rağmen, Cumhuriyetle birlikte  gelişmeye başlayan Türk insanının zekası halen gelişmeye devam etmektedir.

Burada, Dünya IQ haritasına bakarken dikkatimi çeken bir hususu da arz edeyim: Türkler tüm Müslüman ülkeler içinde en zeki millet!  Bu sevindirici midir bilmiyorum ama düşündürücü olduğu muhakkak!

Acaba Zonguldak insanının ortalama IQ'su kaçtır? Bence Türkiye ortalamasının üzerindedir. Nereden biliyorsunuz  derseniz; Cumhuriyet kurulduğunda, o zamanın en önemli kuruluşu olan Kömür İşletmeleri’nde çalıştırılmak üzere Türkiye'nin en kalifiye ve nitelikli insanları Zonguldak'ta toplanmıştır da ondan! E, şimdikiler de onların çocukları veya torunları olduğuna göre herhalde atalarından bir şeyler almışlardır. (Ama bu arada akılla zekanın farkını da unutmayalım!)

O zaman bir bilmece soralım da herkes IQ'sunu denesin bakalım.

''Köylü Mehmet Ağa'nın 3 oğlu 17'de keçisi varmış. Ölürken, büyük oğlanın keçilerin yarısını; ortanca oğlanın üçte birini ve küçük oğlanın da dokuzda birini almasını vasiyet etmiş. Fakat babaları öldükten sonra, oğlanlar bir türlü keçileri babalarının vasiyetine uygun şekilde taksim edememişler.''

Şimdi sorum şu: Siz lütfen onların adına bu keçileri taksim eder misiniz?

Bu soruda herhangi bir aldatmaca yok. Tamamen hesap meselesi ama öyle yüksek matematik filan değil. Nitekim oğlanlar yardım etmesi için köyün bilge kişilerinden Sadullah Ağa'ya gittiklerinde o hemen çözmüş. Sadullah Ağa'nın yaptığını her halde siz de yapabilirsiniz diye düşünüyorum!

Bu yazı gazetede yayınlandıktan sonra, üç gün içinde bu soruyu doğru cevaplayan ilk kişinin ismini, bundan sonraki ilk yazımda ''Zonguldak'ın en zeki insanı'' olarak ilan edeceğim. Bu bir! Ayrıca, eğer telefon numarasını da bildirirse, kendisine cebimden ve helalinden yemek ısmarlayacağım! Maksat beyin jimnastiği yapalım! İşte e-mail adresim: [email protected]

Not: Cevabı bundan sonraki yazımda bulabileceksiniz.