1896… Zonguldak’ta ilk liman, Ereğli Şirketi Osmaniyesi (Societe d’Heraclee Osmanlı A.Ş.) tarafından 1896 yılında yapıldı.  
1912…  Bir plan üzerinde “Liman İmtiyaz Sahasının” sınırları belirlendi.
28 Aralık 1936… Cumhuriyet Hükümeti, Etibank’ın kuruluşunu tamamlarken, Ereğli Şirketi’nin satın alınması çalışmaları da başlatıldı. Hükümet ve Ereğli Şirketi arasında 28 Aralık 1936 tarihli, “Satın Alma Mukavelesi” imzalandı EKİ, sınırları 1912’de bir plan üzerinde belirlenen “Liman İmtiyaz Sahasının” bu şekilde sahibi oldu. 
Bu liman, birçok kez onarılıp ilave tesisiler yapılarak 1950’lere kadar kullanıldı. 
15 Ocak 1947… Zonguldak Limanının ulaşım yollarını ve yükleme tesislerini kapsayan “Seri Kömür Yükleme Limanı” olarak yapımına karar verildi. İstenen projeyi yapmak üzere teklif veren firmaların verdiği fiyatlar 15.Aralık 1947 tarihinde toplanan bakanlıklar arası komisyonda incelenerek firmalardan proje istenmesine karar verildi. 
12 Mayıs 1947… Bu tarihlerde Zonguldak limanının yeri belirlenmiş, fakat ihalesine henüz başlanmamıştı. Komisyon 12 Mayıs 1947 tarihli raporunda: “üç ayrı lavuar yerine üç üniteli tek bir lavuarın yeni liman sahası içinde yapılmasının” ekonomik ve yararlı olacağı görüşünü belirtti.
Bu saha Ereğli Şirketinden satın alınan yerler arasındaydı. EKİ’ye ait olan bu alan üzerinde Ereğli Şirketinden kalma Zonguldak Lavuarı bulunuyordu. Raporda: “önerilen yeni Zonguldak Lavuarı ve ihale aşamasındaki Zonguldak Limanının birlikte bitirilecek şekilde planlanması” önerildi.
26 Haziran 1949… 11 Mart 1949 tarihinde başlayan ihale görüşmeleri sonucunda, 24 Haziran 1949 tarihinde mevcut limanın genişletilmesi demiryolu bağlantısı ve kömür yükleme tesisleri yapımı mukavelesi imzalandı. 
Bu büyük yatırım Projesi, 1948 tarihlinde ‘Marshall Planı’ çerçevesinde sağlanan dış parasal kaynakla uygulamaya kondu. 
Ağustos 1953… Liman ve yükleme tesislerinin yapımı Ağustos 1953’ de bitirildi.
1950 yılında, Zonguldak limanının yapımı devam ederken, yükleme ve depolama tesislerinin yapımı için, EKİ Etüt-Tesis Müdürlüğü tarafından hazırlanan proje Kömür Rıhtımı, Direk Rıhtımı ve Kargo Rıhtımı bölümlerinden oluşturulmuştu. 
6 Ağustos 1957’de yeni Zonguldak lavuarı ve yeni Yükleme tesisleri işletmeye açıldı. 
Zonguldak deresinin ıslahından ve demiryolu bağlantılarının da kurulmasından sonra, kesintisiz şehir trafiğini ve kesintisiz kömür naklini sağlamak üzere şehrin iki yakasını birbirine bağlayan, İnönü (Fevkani) Köprüsü yapılmasıyla yatırımlar tamamlandı. 
21 Kasım 1996… Direk Rıhtımı, kullanılmadığı gerekçesi ile 21 Kasım 1996 tarihinden itibaren ‘Gümrük Sahası’ ve TIR’lar için otopark olarak tahsis edildi ve ‘Ro-Ro Taşımacılığı’ seferleri başlatıldı. Kargo Rıhtımını, 199,6 m. uzatılarak Ereğli ile Zonguldak limanları arasında, yükleme boşaltma yapılmadan tren ferisi ile taşımacılık sağlandı. 
16 Ağustos 2004 tarihinde Erdemir – TTK – TCDD arasında yapılan protokol gereği, Zonguldak Limanına uzanan 1100 m. demiryolu hattı yenilendi. 
18 Kasım 2004… Tren ferisi, sefere başlandı. Proje ile Erdemir ulusal demiryolu şebekesine bağlanması sağlandı.
2006’da yıkama maliyetini düşürmek amacıyla Üzülmez ve Kozlu’ya iki ayrı lavuar özel sektör tarafından yapıldı. Hizmet alımı yolu ile tüvenan kömürün yıkatılmasına, daha sonra da Zonguldak Lavuarının yıkımına başlandı. 
Liman sahası içindeki flitrasyon tesislerinin yıkılması sonucu ortaya çıkan alanın bir bölümü Kardemir’e tahsis edildi. 50.000 m2 lik alan betonlanarak bir bölümü “Tır Parkı“ olarak ayrıldı
2007’den sonra, Zonguldak Lavuar Tesislerinin, ‘Karabük Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’ tarafından tescillenip endüstri mirası olması sağlandı.
2007… Ani husul olan bir gelişmeyle lavuar yıkıldı.
Yıkımdan geriye kalan tesislerin halkın hizmetine sunulması, 80 bin metrekarelik açık alanın ise kamu malı olarak halkın sosyal kültürel ihtiyaçlarını karşılama amaçlı kullanımının planlanması düşünüldü.
15 Mart 2009… Zonguldak Kültür Eğitim Vakfı (ZOKEV), 15 Mart 2009 tarihinde ‘Lavuar Alanı Ortak Çözüm Çalıştayı’ düzenledi. Tüm Zonguldaklıları, çıkan sonuçların takipçisi olmaya çağırdı.
30 Haziran 2010… Zonguldak Belediyesi tarafından Lavuar Koruma Alanı ve Çevresi Koruma, Planlama, Kentsel Tasarım ve Peyzaj Düzenleme Proje Yarışması’ düzenlendi. 
Yeni projenin tanıtımı ve canlandırması kamuoyuna sunuldu.
26 Şubat 2021… Üzerindeki tesislerin yıkımından; 14 yıl (738 hafta, 5166 gün) sonra Lavuar alanının Zonguldak Belediyesi tarafından 26 Şubat 2021 günü yeni projeyle tekrar ihale edileceği bilgisi kamuoyuyla paylaşıldı.
Yüksel Yıldırım
Kaynak: Ekrem Murat Zaman (araştırmacı-yazar)
Zonguldak Nostalji