Zonguldak’ta kömürün bulunmasıyla başlayan süreçte yabancı sermayenin etkilerini görmüş bulunmaktayız. İlk kömür rıhtımını inşa eden Fransızlar (1890-99), Fransız-Ereğli şirketini kurup kömür üretiminde söz sahibi olmuşlardır. Şimdiki Yayla’dan Fenere kadar olan mahalle 1896’dan sonra Fransızlarca kurulur. Eski Zonguldak’ta bu bölgenin adı Fransız mahallesidir, diğer bir adıda Yayla (Plato) Mahallesidir. O zamanlar bu bölgenin Fener mahallesi diye bir isimlendirmesi yoktur.
1908’de II. Meşrutiyet'in ilanı ile aynı zamanda yapılan deniz feneri bugünkü yerine inşa edilir. Artık bu bölgenin adı “Fener Mahallesi” olmuştur…
İHSAN SOYAK DÖNEMİ VE FENER MAHALLESİ…
1940'lı yıllarda EKİ Umum Müdürü İhsan Soyak’tı. Onun dönemi kurumun ve tesislerin inşa dönemi olarak hatırlanır. Adını deniz fenerinden alan bu bölge Barlı ailesinin ilk göçmeni 'İsmail Ağa'nın dı... Araziyi, EKİ kurumu İsmail Ağa'dan satın aldı. 1942 ile 1950 yılları arasında Fener mahallesi lojmanları, A Tipi misafirhane ve Deniz Kulübü, Teniz kortları ve lojman binaları Soyak döneminde Fener Mahallesinde tamamlandı. A Tipi Konuk evi kısa bir süre umum müdür İhsan Soyak'ın lojman evi oldu. Fener Mahallesi lojmanları tamamlanmasından sonra ilk ev sahipleri arasında yeni Zonguldak limanı inşaatını yapan Hollanda firmasının personeline tahsis edildi.
İhsan Soyak dönemi ayrıca, Üzülmez, Karadon, Çaydamar ve Kozlu bölgelerindeki işçi ve memur yemekhaneleri, sinema binaları, okuma ve oturma yerleri, mühendis ve memur lokalleri, işçi pavyonu ve hatta lojmanlar, yaz kampları, dinlenme ve sosyal tesisler ve ekonomaların yapılanması, EKİ kantin parası İhsan Soyak döneminde başlamıştır.
Yüksel Yıldırım(2018)
Zonguldak Nostalji