Uzun Mehmet efsanesine farklı bakış açısı: Barbara doğurdu

Kontrolden Çıkan Araç Şarampole Uçtu: 1 Ölü, 3 Yaralı

İçeriği Görüntüle

Roma İmparatorluğu döneminde 4'üncü yüzyıla kadar pagan inancı hakimdi.
Allah'a inanmak suçtu. İnanan kişiler ölüm cezasına çarptırılıyordu ve mal varlıklarına el konuluyordu. Bu sebepten dolayı Hıristiyan olan milyonlarca Romalı katledilmişti.
Efsaneye göre Barbara adında genç bir kız , zengin bir paganın kızıydı ve babası onu korumak için bir kuleye kilitlemişti. Babası onu bir pagan ile evlendirmek istiyordu. Fakat Barbara gizlice Hristiyan oldu. Evlenmeyi de reddetti. Babası Dioscorus, kentin ileri gelenlerinden biriydi. Barbara o gün ibadet ederken , Romalı askerlere yakalanıyor ve bulunduğu yerde işkence görerek babasının önüne atılıyor. Halk toplanıyor ve babası, Roma kurallarını uygulayarak kılıçla Barbara'nın kafasını kesiyor. Aynı gece Barbara'nın babası Dioscorus'u yıldırım çarpıyor ve ölümüne neden oluyor. Bu olay MS 306 yılında gerçekleşiyor.(Bazı kaynaklara göre 4 Aralık 235 )
Roma imparatoru Konstantin 313 yılında yayınladığı bir ferman ile Hristiyanlığı yasal hale getiriyor. İşte Zonguldak’ta kiliseler bu tarihten sonra kurulmaya başlıyor.
Barbara’nın Hıristiyan olduğu gün olan 4 Aralık günü kendisine azizlik unvanı veriliyor. Ve her 4 Aralık günü Hıristiyan dünyasında Santa Barbara (Azize Barbara) Yortusu kutlanıyor.
Roma İmparatorluğu, 395 yılında Doğu Roma ve Batı Roma olmak üzere ikiye ayrılıyor ve Anadolu topraklarında Ortodoks İnancı başlıyor. Santa Barbara Yortusu aslında bu tarihten sonra 17 Aralık'ta kutlanmaya başlıyor.
Efsaneye göre bu olayın geçtiği yerler arasında Antakya , Roma ,Toskana veya İzmit'te yaşandığı iddiaları vardır. Barbara ‘’Aziz’’ ilan edildiğinde efsaneye göre kemikleri çıkarılmış ve çeşitli şehirlere yolanmış .Bugün bu kemiklerin yollandığı yerlere ismi verildi. Dünyada 45 şehrin adı Santa Barbara’dır.
Barbara’nın babası yıldırım çarpması sonucu ölmüştü. Bu neden ile kendisinden şimşek ve yıldırım ve tüm patlama ve baruttan doğan tüm kazalarda dua istenir. Topçuların, zırhçıların, askeri mühendislerin, silah yapımcılarının ve tüm top ve patlayıcılar ile çalışanların koruyucu azizesi olduğuna inanılır. 1600'lerde barutun madencilikte yaygın olarak kullanılması ile birlikte madencilerin koruyucu azizesi ilan edilir. Hristiyan olduğu 4 Aralık günü ise Avrupalı Katolik madenciler arasında kutlanmaya başlanır.
Aslında 4 Aralık Dünya Madenciler Günü, Birleşmiş Milletler tarafından ilan edilen bir gün değildir. Resmiyeti yoktur yani.
4 Aralık Madenciler Günü’nün Zonguldak’ta kutlanması
Ortodoks İnancına göre 17 Aralıkta kutlanan Santa Barbara Yortusu , Katolik dünyasında 4 Aralıktır. Katolik Fransızlar Zonguldak Fener mahallesinde bir madenci kolonisi kurdular. Maden sahipleri ve mühendislerin oluşturduğu bu topluluk , beraberinde Hristiyan yaşam türünü de uygulamaya başladılar. Kiliseler, kiliselere bağlı okullar, hastaneler , bu hastanelerde okullarda çalışan rahibeler , Türk hekimler , Türk mühendisler vb... Fransızların ayrıca eğlence kültürüne Zonguldaklı yöneticiler bürokratlar , elit tabaka da katıldı. Hatta Zonguldak’a gelen Nazım Hikmet bu katılanlardan biridir. Zaten bunu yazdığı gezi notlarında anlatır. Hani ‘’ sofrada kuş sütü eksik’’ dediği... Madencilerinde barakalarda malay ve kara mancar yediğini anlatır... Fransızlar her 4 Aralık günü Madenciler Günü kutlaması yaparken aslında Santa Barbara Yortusunu kutluyordu.
1932 yılında Zonguldak Halkevi kurulmuştur. 1933 yılında Zonguldak Halkevi , Uzun Mehmet Efsanesi yarattı ve Uzun Mehmet’in Zonguldak’ta kömürü bulmasını 8 Kasım olarak belirledi. Bu tarihten sonra ilk kez 8 Kasım 1933’de Zonguldak’ta Fransız eğlencelerine alternatif olarak kutlandı. Fakat aynı zamanda 4 Aralık günü de Fransızların ‘’1936 yılında’’ tamamen gitmesine kadar kutlanmaya devam etti.. Hatta bundan sonra Zonguldak'ta bu gün de kutlanmaya devam ettirilmiştir. Maksat elit tabakaya eğlence olsun.
Yani anlayacağınız ; Uzun Mehmet Efsanesi ,Hıristiyanların Barbara Efsanesine alternatif yaratıldı.
Aslında bunun altında çok daha derin anlamlar vardır. Tıpkı, Emperyalist devletleri güçlendiren kömür ile Cumhuriyetimizde, onlara karşı gelmek için çıkartılan kömür arasındaki fark gibi.
Fakat Zonguldak şehir Merkezinde 8 Kasım’da kutlanan ‘’Kömürün Bulunuşu Bayramı’’ , tıpkı Fransızların Madenciler Günü adı altında kutladığı Santa Barbara Yortusuna dönüştü. : Bir çok ünlü şair ,manken , güzellik yarışması birincileri ve sanatçılar davet edildi. Yine önceleri Deniz Kulübü sonrasında Maden Mühendisleri Lokalinde eğlenceler düzenlendi. Bu eğlencelerde bir tek yer altına inen yerli Zonguldaklı madenciler yoktu.
Bugün halen Zonguldak’ta çeşitli dernek ,cemiyet , parti ve madenciler sendikası da dahil, Fransız kültürü tarzı düzen (Parasal ve Kariyer üstünlük hiyerarşisi) , davranış (ego) ve yaşam biçimi (Elit) devam eder.