Hayati Yılmaz ile Zonguldak Tarih kentin 4 bin yıllık geçmişini kaleme aldı. İşte o yazı:
4 bin yıllık tarihi bulunan Zonguldak’a bu zamana kadar kimler geldi kimler geçti ?
Zonguldak’a ilk yerleşenler Hattilerden kopan Palalardı. Yaklaşık MÖ 1450 yıllarına dayanıyor. Palalar dağlık ve ormanlık araziye yerleşmişti.
Aynı yıllarda Bebryk adındaki göçebe bir kavim Batı Karadeniz’e kadar geldi. Batı Karadeniz'deki ormanlık alanlar , Bebryklerin bölgede bağımsız veya kimi zaman birbirlerine düşman kabileler halinde yaşamışlardı
Henetiler veya Enetiler , Pafyagonlar sınırlarına M.Ö 12 yy 'da geldiler. Amasra- Kurucaşile sınırlarına yerleştiler. Troya Savaşı’na katılmak için ilk önce Ege’ye daha sonra Venedik’e gönderildiler.
Frigler MÖ 9.-8. yüzyıllarda Batı Karadeniz’i ele geçirdiler. Midas’ın krallığında Zonguldak’a hakimdiler. Kimmerler'in MÖ 7. yüzyılda Frigler'e saldırmasıyla krallık büyük bir yıkıma uğramıştır.
Kimmerliler olduğunu söyleyen kavimin Batı Karadeniz’e . MÖ 7. yüzyılda indikleri yazılır. Friglerin saldırısından sonra bölgeyi terk ettiler.
Lidyalılar MÖ 656 yılında Zonguldak’a geldiler. Zonguldak’ı da hakimiyetini alan Lidya ilk ciddi devlet yönetimi idi. İlk paraları da Lidyalılar kullanmıştı. Perslerin Anadolu’ya girmesi ile yıkıldılar.
Persler (Bugünkü İranlılar) MÖ 565 yılında Zonguldak’ı ele geçirdiler. Bu hakimiyet 200 yıl kadar sürdü. Makedonların Anadolu’ya girmesi ile her ne kadar hakimiyetleri bitse de ; bazı Pers komutanlar Makedonlara bağlı kalarak bölgeyi yönetmeye devam ettiler.
Makedonlar Büyük İskender'in MÖ 330 yılında Anadolu’yu istila etmesi ile Ereğli’de bulunan Tiranlık Makedon emri altına girmiştir. Aslında her ne kadar Helenlilerin etkisinde kalsalar da Pers kökenliler Roma İmparatorluğuna kadar bölgeye hakimdiler. Mesela bunlardan biri de Pontus Devleti idi.
Roma Devletinin önemli generali Pompey uzun mücadelenin sonunda MÖ 63 Pontus komutanı VI. Mitridat’ı yendi. Bunun üzerine Pontus'un batısı MÖ 63 Roma topraklarına katıldı.. Roma İmparatorunun Doğu topraklarında Yunanlar çoğunluktaydı. Katolik- Ortodoks ayrışması ile 330 yılında Yunanlar çoğunluğuna sahip olduğu Doğu Roma (Bizans) olarak bölgeye hakim oldular.
Emeviler (Araplar) Anadolu’ya girdikten sonra 667 yılında Zonguldak’ı ele geçirdi. Aslında bu sadece 10 yıl sürdü. Doğu Roma İmparatorluğu tekrar toprakları ele geçirdi. Emeviler 717 yılında tekrar akın düzenleseler de Batı Karadeniz’i ele geçiremediler.
Batı Karadeniz’e ilk Türk yerleşimleri 1071’den sonra Selçuklu akınları ile oluştu. II Kılıçaslan zamanında Batı Karadeniz Türklerin hakimiyetindeydi.
Bütün bunların dışında bazı aile sayılabilecek küçük gruplar da bölgeye göç yolu ile gelmiştir. Bunlardan bazıları ; milattan önce 700 yılında bir rahip olan Tion ile beraber bölgeye gelen Trak kavimi idi. MÖ 300 yıllarında Ataloslar, yine aynı dönemde yaşamış çeşitli kavimlerden Kaokanlar, Koukonesler, Militoslar, çeşitli dönemlerde paralı asker olarak Galatlar , Amazonlar, Epiktetonlar bölgeye gelenlerdendir. 1261 yılında Osmanlılarla ticaret anlaşması yapan Cenevizliler Ereğli, Filyos ve Amasra kalelerine yerleştiler.
Osmanlı devleti zamanında 1700 yıllarından sonra ilginç bir şekilde bölgeye Ermeni ve Rum göçleri başladı. II. Mahmut Döneminde Çingeneler de bölgeye geldi. Rus saldırılarından sonra Abazalar, Tatarlar, Çerkezler; kömürün bulunmasından sonra İngilizler, Almanlar, Fransızlar , Ruslar, Arnavutlar, Hırvatlar, Macarlar, Birinci Dünya Savaşı yenilgisinden sonra İtalyanlar , bin kadar Senegalli askerde bölgeye geldi. Kurtuluş Savaşı sonrası mübadele ile bir gemi dolusu Kıpdil halkı da bölgeye gelenlerdendi.
Aynı devletin içinde vatandaş olmalarına rağmen Tunceli’de yaşanan ayaklanmadan sonra bölgeye sürgün edilen Kürtler, çalışmak için göç eden Lazlar da bölgeye gelmişlerdir.
Son olarak; 2011 yılından itibaren Ortadoğu’da yaşanan savaş koşullarından kaçan Suriyelilerden bazıları Zonguldak’a yerleştirildi.
Haritada görüldüğü gibi ; Doğu'dan gelenler daha fazladır.